1992 yılında ‘Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’ nden mezun oldu. Uzmanlık eğitimini ‘Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ nde yaparak 1997 yılında Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı oldu. 2003 yılında ilk defa Ankara’da ‘Hera Kadın Sağlığı’ olarak bilinen kendi kliniğini kurdu. Bu kliniklerini daha sonra İstanbul ve İzmir’e de açtı. 2014 yılında EFS (Avrupa Seksoloji Federasyonu) ve ESSM (Avrupa Cinsel Sağlık Derneği) tarafından oluşturulan Avrupa Cinsel Tıp Komitesi tarafından ‘Fellow’ seviyesinde Cinsel Terapist unvanını alan ülkemizin ilk jinekologlarından oldu. Dr. Süleyman Eserdağ 2003 yılından bu yana, oluşturduğu kendi ekibi ile birlikte başta vajinismus tedavileri olmak üzere, cinsel isteksizlik, ağrılı cinsel ilişki, orgazm olamama (anorgazmi) konuları üzerine çalışmaktadır. Aynı zamanda ISSM (Uluslararası Cinsel Tıp Derneği) üyesidir. Diğer taraftan 2015 yılının başlarında kurduğu, ülkemizin bu alandaki ismi ile anılan tek dernek olan HERA- Vajinismus Tedavi, Eğitim ve Araştırma Derneği’nde başkanlık görevini sürdürmektedir. Dr. Süleyman Eserdağ, İstanbul Nişantaşı’ndaki özel kliniğinde Eşi Dr. Şenay Eserdağ ile birlikte hastalarını kabul etmektedir. Aynı zamanda Ankara ve İzmir kliniklerine danışmanlık hizmeti sunmaktadır.

VAJİNİSMUS SORUNU ve TEDAVİ YÖNTEMLERİ Vajinismus, cinsel ilişkideki istemsiz kasılmalara bağlı olarak cinselliğin tam olarak yaşanamaması şeklinde gözüken önemli bir cinsel sorun. Batılı ülkelerde binde 2 gibi oranlarda nadiren görülen bu sorunun ülkemizdeki sıklığı 10’lerde. Sorun çözülmezse ailelerde şiddet, aldatma ve boşanmalara kadar giden geçimsizliklere neden olabiliyor. Bu önemli cinsel sorunu HERA- Vajinismus Tedavi, Eğitim ve Araştırma Derneği Başkanı Op. Dr. Süleyman Eserdağ ile konuştuk.

Vajinismus nedir, kısaca tarif edebilir misiniz? Vajinismus cinsel ilişki sırasında özellikle vajinanın 1/3 alt kısmında yer alan kasların kontrol dışı kasılmasına bağlı olarak cinsel ilişkiye girememe veya oldukça zor, sıkıntı bir şekilde girme şeklinde kendisini gösteren bir rahatsızlık. Ön sevişmede uyarılma ve haz duygusu olmasına rağmen, ilişkinin birleşme anı geldiğinde kadının kendisini güçlü bir şekilde kasması ve eşine, dolayısıyla ilişkiye engel olması şeklinde izleniyor. Vajinismus hastalarının pek çoğu hiçbir şekilde ilişki yaşamadıkları için yıllarca evli olmalarına rağmen halen bakireler.

Ülkemizde en sık nelere bağlı vajinismus sorunu gelişiyor? Ülkemizde vajinismusun en sık nedenleri arasında yetiştirme tarzı ile ilgili yanlışlar ve cinsel ilişki ile ilgili abartılı düşünceleri içeren hurafeler (cinsel mitler) yer alıyor. Yetiştirme tarzı aşırı gelenekçi, baskıcı ve tutucu ailelerin çocuklarında vajinismusa daha sık olarak rastlanıyor. Koruyucu, kollayıcı aile yapısı ve erken yaşlardan itibaren cinsellikle ilgili bilgilenmelerin yapılmaması en sık nedenler arasında. Özellikle namus kavramının yalnızca kızlık zarı ile ilintili hale getirilmesi, bu konuda verilen abartılı mesajlar da vajinismusa neden olabiliyor. Diğer taraftan, özellikle ergenlik döneminden itibaren ilk cinsel ilişki hakkında duyulan abartılı hikayeler de vajinismusun sebeplerinden; kızlık zarının çok kanayacağı, ilk ilişkiden sonra çok acının duyulacağı, hatta kilitlenme ile hastanelik olunacağı gibi bilgiler bunlar…

Vajinismus hastalarının pek çoğu, kendi vajinalarının normalden çok daha dar ve küçük olduğu düşüncesine sahip. Hatta kızlık zarının, vajina girişinde yer alarak girişi kapattığını düşünüyorlar. Vajinismus kızlık zarı problemlerinde ortaya çıkabilir mi? Evet. Kızlık zarının doğuştan normalden kalın, yüksek kenarlı veya ara bölmeli oluşu cinsel ilişkiye engel bir durum ortaya çıkarabilir. Bu tür durumlarda cinsel ilişki denemelerinde yaşanılan acı hissi, kadının zaten önceden var olan korkularının daha da pekişmesine neden olabiliyor. Daha sonraki ilişki denemelerinde de ağrı duyusunu tekrar yaşayacağı korkusu ile kadın kendisini güçlü bir şekilde kasarak eşine engel oluyor. Yani zaman içinde bir ‘öğrenilmiş çaresizlik’ durumu ortaya çıkıyor. Diğer bir ifade ile ‘korkulan başa geliyor’.

Kızlık zarı problemlerinde neler yapmak gerekiyor? Kızlık zarının doğuştan gelen anatomik engellerine bağlı olarak acı hissi yaşayan kadınlar,

zamanla ilişkiyi hiçbir şekilde deneyemez hale geliyorlar. Bu tür durumlarda kızlık zarına yapılan basit cerrahi işlemler çözümü kolaylaştırıyor.

Vajinismuslu hastalarda cinsel isteksizlik olur mu? Evliliğin ilk yıllarında cinsel ilişki denemelerinde haz ile ilgili bir sorun yaşanmazken, zamanla hem erkek hem de kadında cinsel isteksizlik sorunları baş gösterebiliyor. İlişkide ‘zaten olmayacak’ düşüncesi çiftleri zamanla ilişkilerden iyice uzaklaşmaya itiyor. Öncelikle bir jinekolog muayenesi şart! Cinsel ilişkiye girmeyen veya ilişki sırasında ağrı sorunu ile karşı karşıya kalan kadınların öncelikle bir jinekolog muayenesinden geçmeleri şart! Nitekim vajinismus sorununda yapılan jinekolojik değerlendirme ile hem kızlık zarı ve diğer genital organlar ile ilgili olası sorunlar gözden geçiriliyor, hem de vajinismusun derecesi belirleniyor. Kasılmaların düzeyi vajinismusun derecesini gösteriyor. Vajinismus sorunun tanımlanmış 5 ayrı düzeyi bulunuyor. Bu şekilde uygulanacak tedavi yöntemi de ‘kişiye özel’ hale getirilebiliyor.

Jinekolojik muayene sırasında kızlık zarında doğuştan gelen bir anormallik varsa, bu durumun cerrahi olarak düzeltilmesinden sonra cinsel terapiye başlamak gerekiyor.

Vajinismus ile ilgili tedavi istatistikleriniz nasıl? İstanbul, Ankara ve İzmir kliniklerimizde 2003 yılından bu yana 8000’den fazla vajinismus hastasının tedavisi yaptık. Hatta kendisi doktor olan vajinismus hastalarımızın içlerinde jinekolog olanlar dahi var! Vajinismus sorunu, doğum yaptıran ebe hemşirelerde de sıkça izleniyor. Yani genital bölge ile ilgili bilgi sahibi olmak tek başına yetmiyor.

Vajinismus hastalarımız arasında 35 yıllık evli olan çiftler dahi oldu. Düşünebiliyor musunuz, 35 yıllık evli olup da hiçbir cinsel ilişkiyi yaşayamamak!.. Diğer taraftan evlenmeden önce kendilerinde bu tür bir sorunu fark ederek destek alma isteği ile başvuranlar da var. Vajinismus hastalarımızın yaşları 17 ile 59 yaş arasında değişiyor. Ortalama yaş 27. Tedaviye başlamak için geçen ortalama süre ise 15 ay. Hastalarımızın 50’i bize şehir dışı ve yurt dışından başvuruyor. Konu ile ilgili pek çok birbirinden ilginç hasta öyküsünü www.vajinismusmerkezi.com web sitemizde bulabilirsiniz. Vajinismus hastalarının 90’ı eşleriyle hiçbir cinsel ilişki yaşayamadıkları için, bize başvurduklarında halen bakire. Bir kısmı eşleri ile çok zorlanarak da olsa ilişkiyi yaşayabiliyorlar. Bir kısmı da bir veya birkaç olumsuz denemeden sonra denemeleri tamamen bırakmış durumdalar. Hastalarımızın 70’i üniversite mezunu. İlginç bir şekilde hastalarımızın 15’ini öğretmenler, 13’ü de öğretmen çocukları oluşturuyor. Vajinismus sorununu daha çok mükemmeliyetçi yapıda, otokontrolü yüksek ve genel kaygı düzeyleri fazla olan kadınların hastalığı olarak kabul edebiliriz.

Vajinismus hasta eşleri nasıl bir profilde? Vajinismus eşlerinin çok büyük bir kısmı, sorunu yaşayan eşlerine karşı aşırı anlayışlı ve sakin bir yapıda. Tam bir cinsel ilişkiyi eşleri ile yaşayamasalar da onları aldatmıyorlar. Sorunu kendi içlerinde kabul edip, sineye çekiyorlar. Şiddet eğilimli ve anlayışsız yapıdaki eşler ise kısa sürede evliliği boşanmaya kadar götürüyor. Çiftlerin ebeveynleri tarafından sorunun duyulması bazen tedavi için tetikleyici olabiliyor. Bazen de işin içinden daha da çıkılmaz bir durum oluşuyor. Vajinismus tedavisinde neler yapılıyor? Vajinismus tedavilerinde dünyada en sık olarak ‘bilişsel – davranışsal cinsel terapi’ yöntemleri uygulanıyor. Hastalarının pek çoğu cinsel ilişki ile ilgili yanlış düşüncelere sahip, hatta kendi cinsel organlarını dahi tanımıyorlar. Cinsellikle ilgili genel bilgileri içeren ‘bilişsel cinsel terapi’ ile tedaviye başlıyoruz. Hastalara genital bölge anatomisini anlatmak, o bölge ile ilgili tanışmasını sağlamak ve ilk cinsel ilişki hakkında doğru bilgiler vermek önemli. Ancak, yalnızca doğru bilgilenme yetmiyor. Çünkü cinsellikle ilgili olumsuz tohumlar çok erken yaşlardan itibaren atılmaya başlanıyor. O yüzden bu hastalara ‘davranışsal terapi’ adını verdiğimiz bazı egzersizlerin de yaptırılması şart.

Vajinismus tedavileri ve 3 günde çözüm! Vajinismus tedavileri, kendi geliştirdiğimiz ‘modifiye bilişsel davranış cinsel terapi yöntemleriyle’ ortalama 3 gün içerisinde çözümle sonuçlanabiliyor. İleri düzeydeki vajinismus hastalarında dahi tedavi süreci genelde 5 günü aşmıyor. ‘Hasta dostu’ tedavi yöntemlerinin özelliği son derece kısa sürmesi, hastalar tarafından kolay uygulanabilir olması, ağrısız- acısız şekilde gerçekleşmesi ve sonuçların kalıcı olması. Vajinismus tedavilerini için hastaları her gün üst üste almaktayız ve her hastaya günde ortalama 2 saat kadar zaman ayırmaktayız. Bu şekilde sorun kısa sürede kalıcı bir çözüm ile sonuçlanmakta. Tedavilerde hekim tecrübesi önemli! Vajinismus terapilerinde tedaviyi uygulayan hekimin bilgi ve deneyimi son derece önemli. Tıbbın çok özel bir konusu olan cinsel sağlık ile ilgili olarak ülkemizde en sık jinekolog ve psikiyatr hekimler çalışıyor. Sorunu yaşayan hastaların mağdur duruma düşmemeleri için, baştan çok iyi bir araştırma yaptıktan sonra tedavilerine başlamalarını önermekteyiz.

Cinsel tedavilerin başarısındaki diğer önemli etkenler arasında inanmak ve güven duyusu geliyor. Kişinin kendisine, tedavisine ve tedavisini uygulayan hekimine güvenmesi çözümü kolaylaştırıyor. Diğer taraftan tedavi süresince sabırlı şekilde kendisine verilen uygulamaları yapması da çok önemli. Çalışmadan, emek vermeden başarı gelmiyor.

Sorunu yaşayanlara neler önerirsiniz? Vajinismus bir ‘erteleme kaçınma hastalığı’ olarak biliniyor. Sorunu yaşayanların pek çoğu tedavi konusunda beklemeyi tercih ediyorlar. Bu da problemin iyice kanıksanmasını ve sorunun daha da büyümesine neden oluyor. Bu cinsel sorun zamanla bir evlilik problemine dönüşebiliyor. Sorunu yaşayanlara, öncelikle tedavilerini geciktirmemelerini öneririm. Doğru tedavi merkezine ulaşmak için önceden iyi bir araştırma yapılması da şart.

Vajinismus problemi günümüzde bilimsel yöntemler ışığında, 3-4 gün gibi kısa bir sürede tedavisi mümkün olan bir cinsel sorundur.