E-Ticaretin Kuralları Baştan Aşağı Değişiyor: Platformlar Ürünlere 'Kafalarına Göre' İndirim Yapamayacak

Hükümet, e-ticaret sektöründeki haksiz rekabeti ve tekellesmeyi engellemek, sektörü kontrol altina almak ve tüketiciyi korumak için harekete geçti.

TBMM Baskanligina sunulan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkinda Kanunda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun Teklifi, Ticaret Bakanligi'nin yetkilerini artirirken e-ticaret sektörüne girmeye çalisan vatandaslarin islerini kolaylastiracak gibi görünüyor.

TBMM Baskanligina sunulan kanun teklifine baktigimizda; yetkililerin her alanda daha fazla etkin olacaklarini görüyoruz. Özellikle de haksiz rekabet ve hukuka aykiri içerikler için atilacak adimlarla sektör paydaslarina önemli sorumluluklar verilecek.

Milyonlarca liraya ulasacak idari para cezalari, en çok da vatandasin isine yarayacak. Zira rekabet ortaminda her zaman tüketici kazanir.

Iste o kanun teklifinde öne çikan bazi hususlar:

Kanun taslagindaki detaylarda, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkinda Kanun'a yeni terim ve kavramlar eklenecegini görüyoruz. Bu sayede pazaryerleri ile internet üzerinden satis yapan kimseler, artik net bir kavram altina oturtulacaklar.

Örnegin pazar yerinde kendisinin satis yapip yapmadigina bakilmaksizin diger elektronik ticaret hizmet saglayicilarin mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözlesme yapilmasina ya da siparis verilmesine imkan saglayan araci hizmet saglayicilar, bundan sonra 'elektronik ticaret araci hizmet saglayici' olarak tanimlanacak.

Internetteki pazaryerlerinde veya kendi internet sitelerinde satis yapanlar ise 'elektronik ticaret hizmet saglayici' olarak anilacak.

Herkes sattigi üründen sorumlu olacak

Yapilacak degisikliklerle e-ticaretle ugrasanlar, sattiklari maldan sorumlu tutulacaklar. Aracilar, satisa sunulan bir ürünün hukuka aykiri olup olmadigi konusunda sorumlu olmayacak.

Ancak hukuka aykiri bir ürün satisini tespit eden araci, bu ürünü satistan kaldirmak durumunda olacak. Daha sonra da saticinin bilgileri kolluk kuvvetlerine iletilecek. Satici, yasaklanan ürünün hukuka uygun oldugunu düsünüyorsa, bunu ispatlamakla yükümlü olacak.

Ticaret Bakanligi, adil satis ortaminin olusmasi için genis yetkilere sahip olacak

TBMM Baskanligina sunulan kanun teklifi, Ticaret Bakanligi'ni genis yetkilerle donatiyor. Öyle ki bakanlik, bu düzenleme ile haksiz rekabet ortaminin olusmasini engelleyecek.

Tüketicilere gönderilen kisa mesaj ve e-postadaki bilgilerden tutun, bilirkisi görevlendirmeye kadar her sey, Ticaret Bakanligi bünyesinde yapilacak. Ticaret Bakanligi, bu süreçte Bilgi Teknolojileri ve Iletisim Kurumu ile dirsek temasi halinde olacak.

Saticilar, 'indirimli' satisa zorlanamayacak

Halihazirda platformlar, saticilarin 10 liraya satisa koyduklari bir ürünü 'indirimli' olarak listeleyip 8 liradan satabiliyor, aradaki farki saticiya ödüyorlardi. Ancak yeni düzenleme ile birlikte platformlar saticidan habersiz kampanya gerçeklestiremeyecekler.

Haksiz rekabet uygulamalarina milyonlarca TL'lik idari para cezasi kesilecek

Araci, bundan sonraki süreçte platformdaki fiyatlari daha izleyecek. Öyle ki haksiz rekabete neden olan bir durum varsa, önce kendisi harekete geçecek. Aksi takdirde her bir satici için 10 bin TL'den 100 bin TL'ye kadar idari para cezasi kesilecek.

Aracilar, kendilerine ait diger platformlarin reklamini yapmasi durumunda ise 20 milyon TL'ye kadar para cezasi ile karsilasacak. Üstelik, bu durumun tekrarlanmasi durumunda verilen ilk cezanin iki kati, yeni bir idari para cezasi olarak uygulanacak.

Düzenleme, haksiz ticaret uygulamalarini söyle açikliyor: 

• Mal veya hizmet satisi karsiliginda elektronik ticaret hizmet saglayiciya yapilmasi gereken ödemenin, en geç satis bedelinin elektronik ticaret araci hizmet saglayicinin tasarrufuna girdigi ve siparisin aliciya ulastigi tarihten itibaren 5 is günü içinde eksiksiz yapilmamasi.

• Elektronik ticaret araci hizmet saglayici tarafindan satis fiyatinda tek tarafli degisiklik yapilmasi dahil olmak üzere, elektronik ticaret hizmet saglayicinin kampanyali mal veya hizmet satisina zorlanmasi.

• Elektronik ticaret hizmet saglayiciyla olan ticari iliskinin kosullarinin, yazili sekilde veya elektronik ortamda yapilan aracilik sözlesmesiyle belirlenmemesi ya da bu sözlesmenin açik, anlasilir ve elektronik ticaret hizmet saglayici tarafindan kolay erisilebilir olmasinin saglanmamasi.

• Elektronik ticaret hizmet saglayicinin aleyhine olacak sekilde aracilik sözlesmesi hükümlerinde geçmise yönelik veya tek tarafli degisiklik yapilmasi ya da buna imkan saglayan herhangi bir hükme aracilik sözlesmesinde yer verilmesi.

• Herhangi bir hizmet verilmedigi veya verilen hizmetin türü ve hizmet bedelinin tutar ya da orani aracilik sözlesmesinde belirtilmedigi halde elektronik ticaret hizmet saglayicidan bedel alinmasi.

• Aracilik sözlesmesinde herhangi bir nesnel ölçüte yer verilmedigi halde ya da kamu kurumlarina veya adli mercilere basvuruda bulunuldugu gerekçesiyle elektronik ticaret hizmet saglayicinin siralama ya da tavsiye sisteminde geriye düsürülmesi, elektronik ticaret hizmet saglayiciya sunulan hizmetin kisitlanmasi, askiya alinmasi veya sonlandirilmasi.

E-ticaret sektörüne lisans geliyor!

Düzenlemeye göre artik e-ticaret platformu kurmak o kadar da kolay olmayacak. Çünkü net islem hacmi 10 milyar Türk lirasinin, iptal ve iadeler hariç islem sayisi 100 bin adedin üzerinde olan platformlar, artik elektronik ticaret lisansi alacaklar. Örnegin Trendyol, bu lisansi almaz ise faaliyetlerine devam edemeyecek. Düzenlemedeki lisans maddesi, 1 Ocak 2025 tarihi itibariyla geçerli olacak.